Bir çiftçinin yol çalışması sırasında bulduğu yazıt,Dünyada bir ilk olma özelliğine sahip.
Ermenek’te bir çiftçinin bulduğu yazıt Dünya’da bir ilk olma özelliğine sahip. Çiftçilik yapan Ali Boztoprak isimli vatandaş , yazıtı yol çalışması sırasında baraj gölünün etrafında buldu. Bu bölgede Bizans dönemine ait yerleşim alanları bulunmakta.
Bulduğu yazıtı arkadaşı Ali Rıza Etci’ye gösterdi. DHA Ermenek muhabiri olan Ali Rıza Etci (İlhami Etci ) Karaman müze müdürlüğüne haber verdi. Müze müdürü Abdülbari Yıldız ve beraberindeki ekip yazıt’ı teslim alarak Karaman Müzesine götürdü.
Bir içlik(şırahane) yanında bulunan bu yazıt hem kullanılan dil açısından, hem de içerik açısından önem arz etmekte. Ermenek merkezde yaklaşık 1500 adet tarihi içlik(şırahane) in bulunması da yazıt ile örtüşmekte. Bu yazıt Ermenek’in önemli bir tarımsal bölge olduğunu, geçmiş dönemlerde de üzümü,pekmezi,şarabı ile nam saldığını göstermekte.
Yazıtın çevirisini yapan Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard.Doç Epigraf Mehmet Kalkan yazıt hakkında şunları söyledi:
Bizans Dönemi’ne tarihlenen Eski Yunanca yazıtın çevirisi:
“Selam ey dost! Benim için istediğin şey sana iki misli olsun. Bu proastion Nikopssiane diye adlandırılır; topothesia da Toareksa (diye adlandırılır)”.
Yazıt bir hitap ve günümüzde de kullanılan, tanıdık bir dua cümlesiyle başlıyor. Benzer bir dua cümlesini, Konya İli’ne bağlı Yunak ilçesinin bir mahallesi olan Piribeyli’de bulunmuş, Eski Yunanca bir mezar yazıtında şu biçimde görmekteyiz: “Benim için ne kadar çok iyilik (istiyorsan), Tanrı sana karşılık olarak iki katını versin”. Ermenek yazıtı bir mezar yazıtı olmayıp bunun, proastion ve topothesia terimlerine dayanarak bir mülkiyet yazıtı olduğu söylenebilir. Antik edebi kaynaklarda proastion terimi genellikle bir kentin surları dışında kalan varoş semtleri için kullanıldığını görüyoruz. Geç Antikçağ’dan itibaren bu terim, toprak sahibi zengin kimselerin malikâneleri için de kullanılmıştır.Topothesia terimi ise yine antik kaynaklarda, gerçekte var olmayan, hayali bir yerin tasviri için kullanılan bir sözcüktür. Bunun yanı sıra, Mısır’da ele geçen, arazi kiralama ve alım-satımı ile ilişkin resmi belgelerin yazıldığı papirüslerde bu sözcüğün, çok geniş tarımsal arazi ve bölge anlamlarında kullanıldığını görmekteyiz. Bu iki terimin işaret ettiği üzere Ermenek yazıtı, burada zengin bir şahsın konut ve arazi sahibi olduğunu göstermektedir. Proastion ve topothesiaterimlerinin birbiriyle ilişki içinde kullanıldığını gösteren, şimdiye kadar ele geçmiş tek epigrafik malzeme olması nedeniyle Ermenek yazıtı oldukça önemli bir belgedir. Bu anlamda yazıt, Geç Antikçağ ve Bizans Dönemi ekonomisi üzerine yapılan bilimsel çalışmalar için önemli katkı sağlayacaktır. Ayrıca yazıt, antik Isauria Bölgesi’nin en büyük kentlerinden biri olan Germanikopolis (Ermenek) tarihi, ekonomisi ve sosyal yapısı için de birçok yeni bilgi sunacaktır.
Yazıt üzerinde detaylı çalışmalarımız devam etmekte ve bilimsel yayınını önümüzdeki yıl içerisinde gerçekleştirmeyi hedeflemekteyiz.
Kaynak : www.ermenekinsesi.com
